Rolniku uważaj, nie dźwigaj!

W 2019 roku  Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odnotowała 1609 wypadków w grupie ręczne prace transportowe – chodzenie z przenoszeniem w rękach, na barku itp., co stanowiło 12,9% wszystkich wypadków. Tym samym odnotowano spadek, ponieważ w 2018 tego typu zdarzeń  było 1976, tj. 14% wszystkich wypadków.

Długotrwałe noszenie ciężarów podczas pracy w gospodarstwie rolnym może prowadzić do różnych chorób związanych z naszym kręgosłupem. Jego nadmierne przeciążanie może powodować dyskopatię odcinka lędźwiowego. Objawia się ona mocnym i przewlekłym bólem dolnego odcinka pleców i drętwieniem kończyn dolnych. W skrajnych przypadkach pojawiają się również ich niedowłady. Dźwiganie może również spowodować przepuklinę kręgosłupa, potocznie zwaną wypadnięciem dysku. W przypadku częstego podnoszenia ciężarów mogą pojawić się także bóle krzyżowe, w których ulgę przynoszą specjalistyczne masaże.

Ustawa wprowadzona przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej określa maksymalną wagę ciężarów, jaka może być przenoszona przez pracowników. W czasie pracy stałej mężczyźni mogą dźwigać maksymalnie 30 kilogramów, na odległość 25 metrów. W przypadku kobiet granica ta wynosi 12 kilogramów. Inaczej sytuacja wygląda w odniesieniu do zleceń dorywczych: wtedy panowie mogą podnosić ciężar o masie nawet 50 kilogramów, a panie przedmioty dwudziestokilogramowe. Warto zwrócić uwagę, że pracownice będące w ciąży nie mogą przenosić więcej niż 3 kilogramy, niezależnie od tego, czy jest to praca stała, czy też dorywcza. Nie mogą także wnosić pod górę rzeczy cięższych niż 1 kilogram. Ustawa reguluje także kwestię zatrudnienia osób młodocianych, czyli osób mających ukończony 16 rok życia, jednakże nie będących jeszcze pełnoletnimi. W trybie stałym normy wynoszą 12 kg dla chłopców i 8 kg dla dziewcząt. W przypadku pracy dorywczej jest to odpowiednio 20 kg oraz 14 kg.

10 zasad bezpiecznego podnoszenia ciężkich przedmiotów:

1. Podejdź blisko przedmiotu.
2. Stań w rozkroku lub postaw jedną stopę nieco na skos przed drugą, tak aby równowaga była zapewniona zarówno w kierunku bocznym, jak i w przód oraz w tył.
3. Stań w tym kierunku, w którym masz przenosić przedmiot. Unikaj równoczesnego obracania się i podnoszenia - jeśli chcesz się obrócić wraz z ciężarem, najpierw należy go podnieść. Obrót wykonuj stopami, a nie tułowiem.
4. Zegnij kolana, ale nie więcej niż do kąta prostego. Jeśli zegniesz kolana bardziej, znajdziesz się niemal w przysiadzie i nie zdołasz powstać z ciężarem.
5. Cofnij brodę. Napręż kark i pochyl tułów ku przodowi. Nie zginaj go - istnieje różnica między pochyleniem, a zgięciem.
6. Napręż mięśnie brzucha i pleców tak, aby część krzyżowa pozostawała wyprostowana. Musi tu nastąpić krótkotrwała statyczna praca mięśni, aby kręgosłup utrzymać w tej pozycji.
7. Chwyć przedmiot wyprostowanymi ramionami, dzieląc ciężar równo między nimi obiema.
8. Unieś ciężar, prostując jednocześnie kolana, biodra i kręgosłup.
9. Trzymaj ciężar, jak najbliżej ciała. Łatwiej jest podnosić, gdy ramię dźwigni jest krótsze.
10. Przy opuszczaniu należy postępować w ten sam sposób, zawsze spokojnie, bez szarpnięć. Równie niebezpieczne jest nagłe opuszczanie przedmiotu  lub wypuszczanie go z rąk.

Podnoszenie ciężkich przedmiotów podczas pracy może mieć wiele negatywnych skutków dla naszego zdrowia oraz kondycji. Rolnicy, jako osoby pracujące fizycznie, często już w młodym wieku zmagają się z wieloma schorzeniami kręgosłupa, które nieleczone, a wręcz pogłębiane, mogą spowodować nawet jego trwałe uszkodzenie. Rolniku, staraj się nie dźwigać, a jeśli już zachodzi taka konieczność, rozkładaj przenoszenie ciężkich przedmiotów na poszczególne etapy, stosuj pomoc drugiej osoby, podnoś ciężary z kolan, wykorzystuj dostępne maszyny.

Józef Pszczółka
Samodzielny Inspektor
PT KRUS w Trzebnicy

Źródła:

1.www.krus.gov.pl
2.Komunikat KRUS o wypadkach i chorobach zawodowych rolników w 2019 r.
3.www.zdrowykregoslup.pl/jak-prawidlowo-podnosic-ciezary-w-pracy/